THANH NIÊN LÀM GÌ ĐỂ THÍCH ỨNG VỚI CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ

Những thông tin về cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư hay Cách mạng 4.0 trong thời gian gần đây đã khiến dư luận và nhất là giới trẻ đặc biệt quan tâm.

Cách mạng 4.0 là sự kết hợp các công nghệ giúp xóa nhòa ranh giới giữa các lĩnh vực vật lý, số hóa và sinh học. Cách mạng 4.0 tập trung chủ yếu vào sản xuất thông minh dựa trên các thành tựu đột phá trong công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano. Sản xuất thông minh hay trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligence) sẽ là hướng tiên phong mới cho giới khoa học – công nghệ, tiến tới việc máy móc dần thay thế con người ở một mức độ cao hơn.

Mặc dù, cuộc cách mạng 4.0 mới bắt đầu, nhưng phạm vi ảnh hưởng của nó là vô cùng sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, ở tất cả các quốc gia dân tộc trên phạm vi toàn thế giới.

Với Việt Nam, cuộc cách mạng 4.0 mang lại những tiềm năng phát triển đột phá, đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, rút ngắn khoảng cách với các nước tiên tiến trên thế giới. Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, với nhiều thành phần giai cấp và các lực lượng xã hội, trong đó thanh niên là thành phần đông đảo nhất và cũng là lực lượng chịu tác động mạnh nhất của cuộc cách mạng 4.0. Vậy thanh niên cần phải làm gì để thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư?

Một là, thanh niên nhận thức đúng vị trí, vai trò của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Nhận thức đúng mới có hành động đúng, đây là một quy luật trong quá trình nhận thức và cải tạo thế giới của con người. Mọi sự vật, hiện tượng luôn vận động và phát triển không ngừng, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư là kết quả tất yếu của sự phát triển trí tuệ con người trên lĩnh vực khoa học công nghệ trong những năm qua.

Thanh niên cần chuẩn bị một tư duy khoa học, chủ động và sáng tạo, linh hoạt vận dụng thành quả công nghệ để tiến tới đạt được nhiều thành tựu trong học tập công tác, đóng góp ngày càng nhiều cho sự phát triển của đất nước. Từ đó cũng góp phần hình thành tư duy “công dân toàn cầu” cho mọi người trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay.

Đánh giá thành tựu 30 năm đổi mới, Đảng ta khẳng định, đất nước “đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; đồng thời cũng còn nhiều vấn đề lớn, phức tạp, nhiều hạn chế, yếu kém cần phải tập trung giải quyết, khắc phục”[1]. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư sẽ là cơ hội lớn để thanh niên cùng các lực lượng khác của dân tộc tiếp tục phát huy những thành tựu, khắc phục những hạn chế, yếu kém để tiếp tục đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững hơn.

Đối với Việt Nam, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư vừa là cơ hội vừa là thách thức. Đây là vấn đề thanh niên cần phải nhận thức đúng. Bởi vì, chúng ta là quốc gia đang phát triển, sự phát triển của khoa học công nghệ là điều kiện tốt để có thể đi tắt, đón đầu ứng dụng thành tựu khoa học vào các lĩnh vực. Tuy nhiên, nếu không thực sự tích cực, chủ động, không có kế hoạch và chiến lược cụ thể, Việt Nam rất dễ rơi vào tình trạng tụt hậu xa hơn so với các nước trong khu vực và thế giới.

Hai là, thanh niên cần tích cực học tập chiếm lĩnh tri thức, đây chính là “chìa khóa” để thanh niên mở cửa, tiếp cận và khai thác cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Trong thực tế, tri thức, trí tuệ của thanh niên không phải là cái có sẵn, bất biến mà phải trải qua quá trình học tập, rèn luyện không ngừng mới có được. Để biến những cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư thành hiện thực không đơn thuần chỉ có quyết tâm mà cần phải có tri thức, có trí tuệ. Thanh niên muốn có tri thức, có trí tuệ không có con đường nào khác ngoài học tập.

Bên cạnh gia đình, nhà trường và xã hội, bản thân thanh niên phải ra sức học tập, tu dưỡng mọi nơi, mọi lúc, kết hợp học tập lý thuyết với rèn luyện khả năng thực hành, thí nghiệm, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ hiện đại, say mê, tìm tòi và nhiệt huyết trong nghiên cứu khoa học, nhất là các ngành khoa học tự nhiên, khoa học ứng dụng.

Đồng thời phải trang bị cho mình có trình độ ngoại ngữ thực sự tốt, vì trong thời đại hội nhập sâu rộng, thông tin, internet… phát triển nhanh, thế giới trở nên phẳng hơn, đòi hỏi một vốn ngoại ngữ rồi rào để thanh niên tiếp thu, học hỏi những tri thức mới, khám phá thế giới.

Chiếm lĩnh tri thức để khai thác cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4 chính là động lực để thanh niên say mê trong học tập, rèn luyện. Thanh niên tích cực, chủ động học tập sẽ góp phần tạo ra một lớp người đầy năng lực sáng tạo có khả năng khám phá và thích ứng nhanh chóng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ba là, thanh niên cần ứng dụng nhanh những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào các lĩnh vực của đời sống

Trong thời đại ngày nay, công nghệ có sự phát triển vô cùng mạnh mẽ, sự phát triển nhanh chóng không có chỗ cho sự chần chừ, do dự. Do vậy, khả năng ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ nói chung, ứng dụng thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư nói riêng được xem như là một tiêu chí để khẳng định vai trò của thanh niên đối với xã hội, với đất nước.

Thanh niên cần học tập tích cực và có khả năng vận dụng những gì đã học vào thực tiễn. Quá trình ứng dụng thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, thanh niên cần phải sáng tạo và làm chủ những công nghệ mới mang thương hiệu Việt Nam để trực tiếp áp dụng vào các lĩnh vực của đời sống, mang lại năng suất, chất lượng và hiệu quả cao, khẳng định tiềm năng khoa học Việt Nam trên bản đồ khoa học công nghệ của khu vực và thế giới.

Trong bài phát biểu tại phiên bế mạc Đại hội đại biểu Đoàn toàn quốc lần thứ XI, ngày 13/12/2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định: “Nói đến thanh niên là nói đến sáng tạo, với sức trẻ và trí tuệ, với quyết tâm và nhiệt huyết, thanh niên sẽ là lực lượng xung kích đi đầu trong ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0”.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư sẽ là cơ hội để thanh niên Việt Nam tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa sức trẻ, trí tuệ của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đưa đất nước ngày càng phát triển, thực hiện thành công mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”./.

                                                                                    VÂN ANH

 [1] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H, 2016, tr. 427.